Zaprzeczenie ojcostwa jest to podważenie pochodzenie dziecka od mężczyzny, który nie jest ojcem biologicznym dziecka.
Postępowanie sądowe o zaprzeczenie ojcostwa przeprowadza się w sytuacjach, gdy zachodzi uzasadniona wątpliwość, co do biologicznego pochodzenia dziecka. Najczęstsze przypadki, w których dochodzi do zaprzeczenia ojcostwa, to:
- Zmiana sytuacji rodzinnej – np. rozwód, separacja lub inne okoliczności skłaniające mężczyznę do kwestionowania ojcostwa. W Polskim prawie obowiązuję tzw. domniemanie pochodzenia dziecka od męża matki Zakłada ono, że jeżeli dziecko urodziło się w trakcie trwania małżeństwa lub w okresie 300 dni od jego rozwiązania (np. rozwodu, unieważnienia lub śmierci małżonka), to uznaje się, że ojcem dziecka jest mąż matki. Domniemanie to jest podważalne w drodze powództwa o zaprzeczenie ojcostwa,
- Uznanie ojcostwa – kiedy mężczyzna uznał dziecko za swoje, mając świadomość, że nie jest jego biologicznym ojcem lub uznał je nieświadomie pod wpływem błędu, braku wiedzy, nacisków,
- Brak biologicznego pokrewieństwa – sytuacje, gdy okaże się lub są wątpliwości co do tego, czy mężczyzna jest biologicznym ojcem dziecka,
Procedura zaprzeczenia ojcostwa. Krok po kroku.
- Złożenie pozwu – odpowiednia strona (mąż, matka, dziecko, prokurator) wnosi pozew do sądu rodzinnego.
- Postępowanie dowodowe – przeprowadzenie badań DNA, przesłuchanie stron
i świadków. - Przeprowadzenie rozprawy sądowej – na której analizowane są wszystkie dowody oraz argumenty stron.
- Wydanie wyroku – sąd po rozpatrzeniu dowodów może orzec zaprzeczenie ojcostwa.
- Zmiany w aktach stanu cywilnego – jeśli sąd orzeknie zaprzeczenie ojcostwa,
w akcie urodzenia dziecka dokonuje się odpowiednich zmian.
Kto może domagać się zaprzeczenia ojcostwa i w jakim terminie?
Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, prawo do wniesienia pozwu
o zaprzeczenie ojcostwa przysługuje następującym osobom:
- Mężowi matki – w ciągu roku od dnia, w którym dowiedział się, że dziecko od niego nie pochodzi, nie później jednak niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.
- Matce dziecka – w ciągu 1 roku od dnia, w którym dowiedziała się, że dziecko nie pochodzi od męża matki, nie później jednak niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.
- Dziecku – po osiągnięciu pełnoletności, w ciągu roku od dnia, w którym dowiedziało się, że nie pochodzi od męża swojej matki, jeżeli dziecko dowiedziało się o tej okoliczności przed dniem osiągnięcia pełnoletności, termin do wytoczenia powództwa biegnie od dnia osiągnięcia pełnoletności.
- Prokuratorowi – w każdym czasie, jeśli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona porządku prawnego.
Nieprzestrzeganie powyższych terminów może skutkować oddaleniem powództwa przez sąd, dlatego niezwykle istotne jest podjęcie działań we właściwym czasie.
Jakie dowody są wymagane w postępowaniu o zaprzeczenie ojcostwa?
Aby skutecznie zaprzeczyć ojcostwo, konieczne jest przedstawienie odpowiednich dowodów, takich jak:
- Badania DNA – najważniejszy i najbardziej przekonujący dowód, który jednoznacznie potwierdza lub wyklucza ojcostwo.
- Zeznania świadków – mogą potwierdzić brak relacji między domniemanym ojcem,
a dzieckiem lub wskazać na okoliczności sugerujące innego biologicznego ojca. - Dokumentacja medyczna – np. wyniki badań dotyczących płodności, które mogą wykazać brak możliwości biologicznego ojcostwa.
- Korespondencja (SMS-y, e-maile, listy) – które mogą sugerować brak uznania dziecka przez domniemanego ojca lub wskazywać na inne okoliczności zaprzeczające ojcostwo.
- Opinie biegłych – w tym psychologów, którzy mogą ocenić relacje między dzieckiem, a domniemanym ojcem.
Skutki zaprzeczenia ojcostwa
Zaprzeczenie ojcostwa skutkuje wygaśnięciem wszelkich praw i obowiązków wynikających
z wcześniejszego domniemania, w tym:
- obowiązku alimentacyjnego,
- prawa do kontaktów z dzieckiem,
- możliwości dziedziczenia po ojcu,
- możliwości nadania dziecku nazwiska ojca.
Podsumowanie
Zaprzeczenie ojcostwa to istotny proces prawny, który pozwala na skorygowanie błędnych ustaleń dotyczących pochodzenia dziecka. Proces zaprzeczenia ojcostwa jest skomplikowany
i czasochłonny, wymagający znajomości procedur prawnych oraz odpowiedniego przygotowania dowodowego. Skorzystanie z pomocy adwokata, kancelarii prawnej jest niezwykle istotne, aby zapewnić profesjonalne wsparcie na każdym etapie postępowania. Adwokat pomoże w prawidłowym sporządzeniu pozwu, zgromadzeniu niezbędnych dowodów oraz reprezentacji w sądzie, co zwiększa szanse na pomyślne zakończenie sprawy