Bezpodstawne zwolnienie z pracy – co może zrobić zwolniony pracownik?

Bezpodstawne zwolnienie z pracy – co może zrobić zwolniony pracownik?

  • Post category:Aktualności

Nieuzasadnione lub niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę to termin zaczerpnięty wprost z Kodeksu pracy. Co może zrobić pracownik, który został zwolniony bez prawomocnego powodu? Czego spodziewać się, gdy sprawa trafi do sądu? Dziś podpowiadamy, jak dochodzić swoich praw w przypadku bezpodstawnego wypowiedzenia umowy o pracę?
Porada prawna online

 

Okres wypowiedzenia – czy zawsze zobowiązuje?

Żeby mówić o bezpodstawnym rozwiązaniu umowy między pracodawcą a pracownikiem, najpierw trzeba wykluczyć sytuacje, w których nasz szef ma prawo do zwolnienia osoby zatrudnionej na umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia:

  • zwolnienie dyscyplinarne, czyli tzw. dyscyplinarka – rozwiązanie umowy z winy pracownika może nastąpić poprzez popełnienie przestępstwa, ciężkie naruszenie przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych bądź utratę uprawnień do pracy z winy pracownika;
  • niektóre przypadki niezdolności do pracy przez chorobę;
  • nieobecność przekraczająca 1 miesiąc z innych przyczyn niż choroba (z wyłączeniem okresu pobierania zasiłku z tytułu sprawowania opieki nad dzieckiem oraz okresu pobierania wynagrodzenia i zasiłku z tytułu odosobnienia przez chorobę zakaźną).

Czy powyższe przyczyny zawsze oznaczają definitywne rozstanie z firmą? Nie do końca – pracownik, który w ciągu pół roku od zerwania umowy bez wypowiedzenia z przyczyn wymienionych w drugim i trzecim punkcie (choroba, opieka nad dzieckiem), będzie w stanie wrócić do pracy, to – jak wskazuje Kodeks pracy – pracodawca powinien go w miarę możliwości zatrudnić.

 

Bezpodstawne wypowiedzenie umowy o pracę

Jeśli nie wystąpiła żadna z powyższych przesłanek, to zwolniony pracownik może wnieść odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę do sądu pracy. Ponadto pracodawca łamie prawo pracy, wypowiadając umowę pracownikowi, który:

  • ma 4 lata lub mniej do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli dotychczasowa umowa pozwoliłaby mu na pracowanie aż do emerytury;
  • jest nieobecny z powodu urlopu lub innej usprawiedliwionej przyczyny i nie upłynął jeszcze okres uprawniający pracodawcę do zwolnienia bez wypowiedzenia;
  • jest w ciąży;
  • jest w trakcie urlopu macierzyńskiego;
  • jest chronionym działaczem związkowym.

Zwolnienie pracownika może być uznane za niezgodne z prawem także, gdy:

  • wypowiedzenie nie ma formy pisemnej – pracodawca poinformował o zwolnieniu ustnie;
  • okres wypowiedzenia został bez powodu skrócony;
  • pracodawca rozwiąże umowę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, ale nie poinformuje pracownika zatrudnionego na umowę na czas nieokreślony o przyczynie zwolnienia;
  • pracodawca nie powiadomi związku o zamiarze i przyczynie planowanego zwolnienia – dotyczy tylko pracowników zatrudnionych na umowę na czas nieokreślony, którzy są reprezentowani przez zakładową organizację związkową;
  • pracownik został zwolniony przez naruszenie obowiązków, które nie wpisuje się jednak w ramy zwolnienia dyscyplinarnego – nie każde przestępstwo i naruszenie obowiązków pracowniczych uzasadnia dyscyplinarkę.

 

Odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę

We wszystkich wymienionych wyżej przypadkach pracownik ma prawo dochodzić swoich praw na drodze sądowej. Może wnieść odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę do sądu pracy. Co więcej, pracodawca ma obowiązek pouczyć pracownika o takim prawie.

Odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę to pismo procesowe – możemy napisać je samodzielnie lub zwrócić się z tym do adwokata. Drugie wyjście jest bezpieczniejsze, bo wymogi związane z formą i treścią dokumentu są dość skomplikowane.

Składając odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę (zawartej na czas określony lub nieokreślony), wybieramy roszczenie – przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo odszkodowanie za bezpodstawne zwolnienie z pracy. Sąd może więc orzec o:

  • bezskuteczności wypowiedzenia,
  • przywróceniu pracownika do pracy,
  • odszkodowaniu.

Może też nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne.

 

Przywrócenie pracownika do pracy na poprzednich warunkach

Pracownik wnoszący roszczenie o przywrócenie do pracy musi liczyć się z tym, że sąd może nie spełnić jego żądania, jeśli uzna to za niemożliwe lub bezcelowe, np. na skutek konfliktu między zwolnioną osobą a pracodawcą albo naruszenie zasad współżycia społecznego. Przeszkodą dla powrotu do pracy może być również ogłoszenie stanu upadłości lub zamknięcie zakładu pracy, a także likwidacja stanowiska pracy.

Jeśli natomiast sąd zdecyduje o przywróceniu na utraconą pozycję, pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, ale nie więcej niż za dwa miesiące lub jeden miesiąc, kiedy okres wypowiedzenia na umowie wynosi trzy miesiące.

Z kolei jeżeli wypowiedzenie umowy dotyczy osoby w wieku przedemerytalnym, w ciąży, w trakcie urlopu macierzyńskiego czy wychowywania dziecka, to wynagrodzenie przysługuje jej za cały okres pozostawania bez pracy.

 

Odszkodowanie za bezpodstawne zwolnienie z pracy

Nieuczciwie potraktowany pracownik może wnieść roszczenie o odszkodowanie m.in. w następujących sytuacjach:

  • pracodawca nie podał przyczyny zwolnienia pracownika w trybie dyscyplinarnym lub przytoczone przez niego powody są niezgodne z prawdą, niekonkretne lub niejasne dla pracownika (podanie przyczyny jest obowiązkowe tylko przy wypowiadaniu umowy na czas nieokreślony);
  • pracodawca skrócił okres wypowiedzenia na skutek upadłości, likwidacji zakładu pracy lub z innych niezależnych od pracowników przyczyn;
  • pracodawca wypowiedział umowę na okres próbny, naruszając przepisy – odszkodowanie przysługuje wtedy w wysokości odpowiadającej wynagrodzeniu do końca okresu próbnego;
  • wypowiedzenie umowy zawartej na czas określony nastąpiło z naruszeniem przepisów – odszkodowanie wynosi wówczas tyle, ile wynagrodzenie do końca umowy, ale nie więcej niż za trzy miesiące;
  • umowa została rozwiązana bez wypowiedzenia (dyscyplinarka, długotrwała nieobecność, niezdolność do pracy), niezgodnie z przepisami Kodeksu pracy;
  • okres wypowiedzenia został bezpodstawnie skrócony;
  • pracownik poniesie szkodę z winy pracodawcy, który nie wydał mu na czas świadectwa pracy lub wydał dokument z błędami;

Odszkodowanie za nieuzasadnione bądź niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę jest zawsze równe lub wyższe niż wynagrodzenie za okres wypowiedzenia (trzy miesiące). Pracownikowi, któremu przyznano odszkodowanie, wlicza się do okresu zatrudnienia okres pozostawania bez pracy, za który otrzymał wynagrodzenie na drodze sądowej.

 

Bezpodstawne zwolnienie z pracy – co dalej?

Podsumowując zebrane wyżej informacje – jeżeli dowiedziemy, że do rozwiązania umowy o pracę doszło niezgodnie z przepisami Kodeksu pracy, możemy złożyć odwołanie, a w konsekwencji otrzymać odszkodowanie za poniesione szkody. Sąd może również zadecydować o przywróceniu nas do pracy na poprzednich warunkach. Zgłoś się do Adwokat Jaśków – pomożemy w Twojej sprawie. 

Zadzwoń!

 

FAQ:

Jakie odszkodowanie za bezpodstawne zwolnienie z pracy możemy otrzymać?

Odszkodowanie w przypadku rozwiązania umowy o pracę niezgodnie z prawem może być równe wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy.

Ile czasu mamy na złożenie odwołania od wypowiedzenia umowy niezgodnie z prawem?

Mamy na to 21 dni od momentu otrzymania pisma wypowiadającego umowę o pracę.

Kiedy możemy ubiegać się o odszkodowanie za bezpodstawne rozwiązanie umowy?

Sąd może orzec, że pracownikowi przysługuje odszkodowanie, np. jeśli pracodawca przy wypowiedzeniu umowy nie zachował obowiązującego terminu, nie podał zasadnej przyczyny lub w ogóle nie wręczył mu pisemnego wypowiedzenia.