Rozwód lub separacja wiążą się z podziałem majątku. Jeśli małżonkowie nie potrafią się w tej kwestii porozumieć, proces ten może trwać nawet kilka lat i obejmować wiele rozpraw sądowych. Jak odpowiednio przygotować się do sprawy o podział majątku? W tym artykule przedstawiamy niezbędne informacje na temat podziału majątku.
Co to jest majątek wspólny małżonków?
Mianem majątku wspólnego małżonków określa się całe mienie, jakie zostało nabyte przez oboje lub jednego z nich w trakcie trwania wspólności majątkowej jaka powstała na skutek zawarcia małżeństwa – nieruchomości, ruchomości. Poza zakupionymi nieruchomościami , przedmiotami do majątku tego zaliczają się również m.in. wynagrodzenia za pracę oraz dochody z innych działalności zarobkowych, dochody pochodzące z majątku wspólnego, środki zgromadzone na rachunkach bankowych, na rachunku pracowniczego lub otwartego funduszu emerytalnego, kwoty składek z subkonta w ZUS, a także środki zgromadzone na koncie OIPE (Ogólnoeuropejskiego Indywidualnego Produktu Emerytalnego).
Wszystko, co nie należy do majątku wspólnego, określane będzie jako majątek osobisty każdego z małżonków. Mienie, które zalicza się do majątku osobistego, nie jest brane pod uwagę podczas podziału majątku rozstającego się małżeństwa.
Czym jest majątek osobisty?
Całe mienie, jakie nie należy do majątku wspólnego, nazywane jest majątkiem osobistym każdego z małżonków. Należą do niego przede wszystkim przedmioty majątkowe nabyte przed zawarciem małżeństwa, a także rzeczy osobistego użytku, takie jak ubrania czy biżuteria. W skład majątku osobistego wchodzą również otrzymane odszkodowania, przedmioty uzyskane tytułem dziedziczenia czy darowizny, nagrody za osiągnięcia indywidualne, prawa niezbywalne oraz prawa osobiste (np. prawo autorskie).
Jak można dokonać podziału majątku wspólnego?
Według Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego małżonkowie mają równe udziały w podziale majątku. Jeśli taka jest wola małżonków lub zachodzą wyjątkowe okoliczności możliwe jest ustalenie nierównych udziałów. Taki podział nie musi oznaczać przejęcia całego majątku przez jedną ze stron – jedna z nich może np. otrzymać 75% majątku, a druga 25%.
Często niełatwe jest dojście przez małżonków do porozumienia i wspólne ustalenie, kto otrzyma jaką część wspólnego mienia, jakie otrzyma składnikom majątku na własność. Takie porozumienie i przedstawić przed sądem w trakcie sprawy albo jeszcze w pozwie rozwodowym. Można dokonać podziału majątku również w drodze umowy. Dzięki temu można oszczędzić sobie wielu godzin spędzonych w sądzie.
Porozumienie między małżonkami jednak nie zawsze jest możliwe. W takim przypadku to sąd będzie musiał dokonać podziału majątku. Może się to odbyć podczas sprawy rozwodowej, jak i w trakcie późniejszej, oddzielnej sprawy o podział. Warto pamiętać, że w przypadku rozwodu z orzekaniem o winie nie ma znaczenia, która ze stron okazała się winna rozpadu małżeństwa – każda z nich ma takie samo prawo do wspólnie zgromadzonego majątku.
Co sąd bierze pod uwagę przy podziale majątku?
Przy podziale majątku wspólnego małżonków sąd może wziąć pod uwagę w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku względem swoich możliwości , zdolności zarobkowych. Sąd biorąc powyższe pod uwagę może zdecydować o nierównych udziałach w majątku wspólnym.
Sąd może również uwzględniać szczególne okoliczności, które powodują, że równy podział majątku spowodowałby naruszenie zasad współżycia społecznego. Taką okolicznością może być np. roztrwonienie części majątku przez jednego z małżonków na skutek jego uzależnienia – w takim przypadku to drugiej stronie zostanie przyznana większa część wspólnego mienia.
Na czym polega umowa majątkowa?
Polskie prawo dopuszcza możliwość podpisania umowy majątkowej małżeńskiej. To dokument, dzięki któremu można zmienić zakres majątku wspólnego – rozszerzyć go lub ograniczyć, majątek wspólny może także na skutek zawarcia umowy nigdy nie powstać (intercyza) . Wyróżnia się cztery rodzaje intercyzy:
- wyłączającą wspólność majątkową – taka umowa wprowadza rozdzielność majątkową, dzięki której każde z małżonków dysponuje własnym majątkiem;
- wyłączającą wspólność majątkową, lecz z wyrównaniem dorobków – podobnie jak w poprzednim przypadku oboje małżonków dysponują samodzielnym majątkiem, lecz w momencie gdy rozdzielność ustaje, małżonek, którego dorobek (czyli wzrost wartości majątku po zawarciu umowy) jest mniejszy od dorobku współmałżonka, ma prawo do żądania wyrównania dorobków poprzez zapłatę albo przeniesienie prawa;
- rozszerzającą wspólność majątkową – wtedy majątki osobiste małżonków stają się częścią majątku wspólnego;
- ograniczającą wspólność majątkową – dokument ten pozwala wyłączyć z majątku wspólnego wybrane przez małżonków elementy, przez co stają się one częścią majątku osobistego któregoś z nich.
Intercyza to dobry sposób na zabezpieczenie swojego majątku – dzięki niej można uchronić posiadane przedmioty przed podziałem przez sąd. W dodatku taką umowę można podpisać u notariusza zarówno przed zawarciem związku małżeńskiego, jak i w jego trakcie. Warto jednak pamiętać, że dokument ten nie ma mocy wstecznej – oznacza to, że jeśli małżonkowie podjęli decyzję o jego podpisaniu już w trakcie trwania małżeństwa, to dotychczas nabyte przedmioty stały się częścią majątku wspólnego.
Kiedy można dokonać podziału majątku?
Podział majątku wspólnego może zostać dokonany, jeśli pomiędzy małżonkami ustała wspólność majątkowa – na skutek rozwodu lub separacji albo zawarcia umowy rozdzielności majątkowej. W przypadku zawarcia umowy o ustanowienie rozdzielności możliwe jest uzyskanie podziału majątku nawet przed, jak i w trakcie sprawy sądowej o rozwód lub separację.
Aby podział majątku wspólnego odbył się w trakcie rozprawy rozwodowej/separacyjnej, należy zawnioskować o podział majątku wskazując co w jego skład wchodzi, jaką ma wartość, w jaki sposób majątek ma zostać podzielony.
Podziału majątku wspólnego można również dokonać już po uzyskaniu rozwodu/separacji. Konieczne wtedy będzie wniesienie do sądu wniosku o podział, przedstawienie dowodów , stawienie się na kolejnej rozprawie sądowej.
Jak wygrać podział majątku?
Sprawy o podział majątku bywają trudne – trzeba się do nich odpowiednio przygotować, rzeczowo, adekwatnie uzasadnić swoje żądania. A zatem jak wygrać podział majątku? Może w tym pomóc doświadczony adwokat od podziału majątku. Z jego pomocą można dowiedzieć się, o co pyta sąd przy podziale majątku, jak odpowiadać na postawione pytania oraz jakie dowody przygotować. Taki adwokat może również wspierać na sali sądowej, dzięki czemu każda rozprawa będzie wiązała się z mniejszym stresem oraz większym prawdopodobieństwem uzyskania oczekiwanego wyroku.
Podział majątku po rozwodzie będzie wymagał przygotowania dodatkowego wniosku do sądu – w tym zadaniu również może pomóc adwokat z dużym doświadczeniem. Dzięki jego wsparciu wniosek zostanie szybciej rozpatrzony, bez konieczności nanoszenia poprawek, co pozwoli na krótszy czas oczekiwania na ustalenie terminu pierwszej rozprawy.
FAQ:
1. Kiedy można podzielić majątek wspólny?
Podziału majątku wspólnego można dokonać jeszcze w trakcie trwania małżeństwa – dzięki podpisaniu umowy majątkowej małżeńskiej, intercyzy. Jeśli taka umowa nie została podpisana, podział majątku będzie możliwy w ramach sprawy o rozwód lub separację lub po orzeczeniu rozwodu lub separacji w ramach odrębnej sprawy.
2. Jak nie dać się przy podziale majątku?
Aby uzyskać satysfakcjonujący wynik rozprawy, należy się do niej odpowiednio przygotować. Przede wszystkim warto przygotować odpowiednie dowody, które przekonają sąd. Warto także skorzystać z pomocy doświadczonego adwokata, który przedstawi możliwe rozwiązania, jak również może pomóc podczas rozprawy sądowej.
